Product 1.1 Onderwijs
Toelichting op product
Onderwijs is bij uitstek een middel om kansengelijkheid te bevorderen. Elk kind heeft recht op goed en passend onderwijs, zodat ieder kind zich kan ontwikkelen. Dat is in de praktijk nog geen vanzelfsprekendheid. Het tekort aan vakbekwame leerkrachten en medewerkers in de kinderopvang heeft veel impact, vooral in de kwetsbare wijken, en vergroot de werkdruk voor die professionals die elke dag in deze wijken werken. Het Onderwijsachterstandenbeleid (OAB) is een belangrijk instrument om kansenongelijkheid bij kinderen tot 12 jaar tegen te gaan. Gemeenten hebben de wettelijke verantwoordelijkheid om alle jonge kinderen met een risico op een (taal)achterstand voorschool te bieden. We zetten de rijksmiddelen in waar die het hardst nodig zijn. We maken onderscheid tussen wijken waar veel kinderen te maken hebben met risico op onderwijsachterstand, de zogenaamde ‘A-locaties’, en locaties waar dat aandeel kinderen minder groot is (B-locaties) of vrijwel afwezig (C-locaties). Aandacht voor een goede taalontwikkeling bij (jonge) kinderen is een blijvend speerpunt. Ouders zijn daarbij onmisbaar. Het is belangrijk dat ouders en professionals weten hoe zij kunnen handelen en samenwerken. Met de OAB-middelen investeren we zowel in het hele jonge kind (-9 maanden tot 2,5 jaar), als in de voorschoolse educatie op de peuterspelenlocaties (2,5 - 4 jaar) en de vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. Op de A-locaties zorgen brugfunctionarissen voor een stevige samenwerking tussen ouders en school. Het tijdelijke Nationaal Programma Onderwijsmiddelen (NPO) is bedoeld om de door corona opgelopen achterstanden in te lopen. We zetten in op interventies die aanvullend zijn op de keuzes van de onderwijssector zelf én op andere rijksmiddelen voor jeugd in verband met corona. Dit loopt af in midden 2025. Prioriteit ligt op het vergroten van kansengelijkheid en op het versterken van de veerkracht van jongeren. Het lerarentekort is een probleem in heel Zaanstad en daarbuiten. Aantrekkelijke schoolgebouwen, ruimte om te focussen op onderwijs en beschikbare woningen in de buurt zijn factoren die het lerarenvak aantrekkelijker maken. Samen met de schoolbesturen verkennen we hoe we het tekort het hoofd kunnen bieden, ieder vanuit eigen rol en verantwoordelijkheden. Onze leerlingen verdienen aantrekkelijke, duurzame en veilige schoolgebouwen met groene schoolpleinen. Er is een begin gemaakt met de projecten om onderwijsgebouwen te vervangen en daar waar noodzakelijk uit te breiden. Daarbij gaan wij in kwetsbare wijken, zoals Zaandam Oost, een stapje verder. We gebruiken de mogelijkheid om een schoolgebouw eerder te vernieuwen als dit de kansengelijkheid in een wijk sterk bevordert. Doelstelling is dat 86% van alle onderwijsgebouwen in 2040 energieneutraal is. Deze ambitie is vastgelegd in het Integraal Huisvestingsplan voor het Primair en het Voortgezet Onderwijs. Al deze plannen en keuzes maken we samen met onderwijsbesturen en kinderopvangorganisaties en stellen we in de gezamenlijke Onderwijsagenda vast. |
|---|
Naam | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Realisatie 2024 | Begroting 2024 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan voorschoolse educatie en reguliere opvang | 76,6% | 79,2% | 78,7% | 83,6% | 85% | 90% | VVE-monitor |
Het percentage kinderen dat bij de eindtoets het streefniveau voor taal haalt (2F) | 54% | 57% | 59% | nb | 58% | 60% | Onderwijs in Cijfers Zaanstreek / DUO |
Aantal doelgroepleerlingen dat we bereiken met naschoolse activiteiten | VL: 1661 + OSC: 4110 | VL: 1705 + OSC: 4100 | VL: 1705 + OSC: 4125 | VL: 1705 + OSC: 4100 | VL: 1705 + OSC: 4100 | VL: 1661 + OSC: 4110 | Onderwijs, DUO en monitor door coördinator Impuls OSC |
Toelichting indicatoren
Het percentage doelgroepkinderen dat deelneemt aan voorschoolse educatie en reguliere opvang
Het aantal kinderen dat deelneemt aan voorschoolse educatie en reguliere opvang is met bijna 5% gestegen. De afgelopen jaren heeft de gemeente Zaanstad gewerkt aan het uitleggen waarom voor- en vroegschoolse educatie belangrijk is voor kinderen. Het bereikpercentage is daardoor gestegen. Er is in 2024 ingezet op:
- Herzien van het toeleidingsschema.
- De verbetering van het informatiepakket voor ouders om hen beter te informeren en enthousiasmeren.
- Een flinke investering in, en uitbreiding van, de Zaanse aanpak binnen de pijler Jeugd van het Pact Zaandam Oost: een samenhangend geheel aan interventies vanaf de jongste kinderjaren, dat ouders moet leiden naar voor- en vroegschoolse educatie.
- Start nieuwe voorschool in ISB de Horizon. Deze aanbieder is populair en bereikt een grote doelgroep ouders in Zaandam Oost.
Terugblik op speerpunten 2024
Een goede start met taal
De samenwerking met de GGD en de kinderopvang zorgt ervoor dat meer kinderen een goede start op de basisschool krijgen. Zo maken meer kinderen gebruik van voor- en vroegschoolse educatie en komen we door betere informatievoorziening meer in contact met ouders en kinderen. Dat leidde tot meer ouderbetrokkenheid. De uitbreiding van deze Zaanse aanpak in het Pact-gebied helpt daar ook bij.
Immers, alleen samen met ouders kunnen we kinderen in Zaanstad een goede start geven, zodat zij met plezier kunnen leren.
Meer brugfunctionarissen
Het aantal brugfunctionarissen is gegroeid. Brugfunctionarissen hebben een belangrijke rol, omdat zij verbinding maken tussen het gezin thuis en het kind op school. In 2024 hebben we gewerkt aan het aansluiten van de voorschool naar de vroegschool. Dit deden we door de samenwerking tussen de voorschool en de basisschool te verbeteren.
Passend onderwijs
In 2024 zijn we hiervoor verschillende initiatieven begonnen. Zoals het voorkomen dat kinderen niet naar school gaan of niet doorstromen naar regulier onderwijs.
Leerplicht
Elke school heeft één of twee vaste leerplichtambtenaren. Het aantal hangt af van de grootte van de school en of de school te maken heeft met problemen. In 2024 waren leerplichtambtenaren aanwezig bij multidisciplinaire overleggen van een aantal scholen. Op die manier kunnen zij al vroeg meedenken over hoe uitval van leerlingen te voorkomen.
Aantrekkelijke onderwijsgebouwen op de goede plek
Voor de scholen De Gouw, De Kernschool, De Windroos, Kleurenpracht, De Horizon en de Vrije School hebben wij keuzes gemaakt voor de locaties. Belangrijk hierin is dat we een stapje verder gaan als een school in een kwetsbare wijk staat. We kijken of het mogelijk is om een school eerder dan gepland te vernieuwen. Of dat het mogelijk is om voorzieningen aan de school toe te voegen. Dit helpt de kansengelijkheid in een wijk te verbeteren.
Voor de verbouwing van de Herman Gorter, aan de D. Doniastraat, krijgen we een Rijkssubsidie. Een deel van de subsidie gebruiken we om het bewegingsonderwijs voor deze school te verbeteren. Het gaat om de DuMaVa-subsidie van de Rijksoverheid. Ook voor In ’t Veld hebben we een DuMaVa-subsidie gekregen.
In 2024 is één schoolgebouw vernieuwd. Dat is Elif Zaanstad aan de Jachtenlaan.