Brede integrale aanpak ondermijning

Toelichting op product

Toelichting indicatoren

In het kader van een betere sturing is in 2024 besloten om in de Begroting 2025 een aantal indicatoren niet meer op te nemen of onder een ander product binnen het programma Veiligheid te positioneren. Vanuit het sturingsoogpunt hebben we ervoor gekozen om de nieuwe indeling van indicatoren in deze jaarrekening 2024 al toe te passen, waardoor de indicatoren niet helemaal meer aansluiten op de Begroting 2024.

Aantal ingebrachte signalen en meldingen van Mensenhandel
In Zaanstad zijn volgens deze bron 5 geregistreerde misdrijven van mensenhandel in 2024. Een geregistreerd misdrijf is een misdrijf, door de politie vastgelegd in een proces-verbaal van aangifte of in een ambtshalve opgemaakt proces-verbaal.
De cijfers van eerdere jaren zijn aangepast, omdat de bron data.politie.nl deze wijzigingen momenteel laat zien. De politie zegt hierover: ''De cijfers in deze tabel worden geregeld geactualiseerd. Hierdoor kunnen er kleine verschillen met eerdere publicaties ontstaan. Actualisatie van de cijfers is nodig om bijvoorbeeld met terugwerkende kracht de herindeling van gemeenten of aanpassing codering met terugwerkende kracht te kunnen verwerken. Cijfers over aangiften en internetaangiften worden na elk kwartaal geactualiseerd''. De streefwaarde pasten we aan naar beneden, omdat naar verwachting het aantal slachtoffers daalt door de aanpak.

Sluitingen drugspanden
In Zaandam Oost waren tien sluitingen op grond van 13b. In de rest van Zaanstad waren er twintig sluitingen op grond van 13b, twee LOD's en één bestuurlijke waarschuwing. In 2023 is het getal aangepast naar 17, omdat uit de registratie blijkt dat het 17 sluitingen zijn en geen 12. De exacte reden voor deze verandering is niet bekend.

Percentage inwoners dat vermoedt of zeker weet dat ondermijningsvormen in de buurt plaatsvinden
We voeren de veiligheidsmonitor alleen in de oneven jaren uit. Er is dus geen bijgewerkte informatie in 2024.  

Meld Misdaad Anoniem meldingen (MMA)
Afgelopen jaar ontvingen we 187 MMA-meldingen ontvangen. Er was een campagne om deze meldingen te stimuleren. Het aantal meldingen groeide vergeleken met vorig jaar, maar nog niet als gehoopt.

Aantal Bibob-onderzoeken
In totaal waren er 249 onderzoeken:

• exploitatievergunning (56)
• omgevingsvergunningen/huisvestingsverordening (28)
• vastgoed (3)
• subsidies (48)
• aanbestedingen (3)
• glazenwassers (102)
• lopende vergunningen (9)

De stijging komt door de vergunningplicht voor de glazenwassers en de toegenomen capaciteit om de onderzoeken uit te voeren. Daarnaast was geen begroting opgenomen voor 2024. Deze is op 250 gezet. Ook pasten we de streefwaarde aan, omdat de capaciteit om de onderzoeken uit te voeren naar verwachting meer toeneemt.

Aantal prostitutiecontroles
Het getal 42 staat voor het aantal sekswerkers dat bestuursrechtelijk gecontroleerd is in Zaanstad. We verklaren de stijging met vorig jaar door de sturing op beschikbare capaciteit. Zaanstad stond sterker in haar coördinerende rol in de uitvoering van prostitutiecontroles in Zaanstreek-Waterland. Ook organiseerden we specifiek in Zaanstad actiedagen. Daarnaast troffen we, vergeleken met vorig jaar, vaker meerdere personen op één adres aan.

Aantal horecacontroles
We voerden iets meer controles uit dan vorig jaar. De inzet was hetzelfde.

Aantal opgelegde bestuurlijke maatregelen horeca
Het aantal was hoger dan vorig jaar. Door signalen konden we gerichter controles uitvoeren binnen de horeca.

Terugblik op speerpunten 2024

Weerbare jeugd   
Op individueel niveau werkten we aan de weerbaarheid van de Zaanse jeugd via de Persoonsgerichte Aanpak (PGA). Zie ook product Daadkrachtig optreden, speerpunt Preventieve aanpak Jeugd. Ook maakten we verschillende initiatieven mogelijk die de weerbaarheid vergrootten, zoals trainingen en extra jongerenwerk. Verder besteedden we aandacht aan samenwerking met scholen. Half 2024 stelde het college de Bestuursopdracht jeugd en veiligheid Zaanstad Noord vast. Het doel is om overlast door jongeren en jeugdcriminaliteit terug te dringen. Dit doen we via een brede aanpak die preventie, hulp en ondersteuning combineert met handhaving en strafrechtelijke maatregelen. Bij de opdracht maakten we het Uitvoeringsplan 2024. Hierin staan activiteiten die we dit jaar uitvoerden. Opdracht en plan zijn aan uw raad toegestuurd.

Drugsproductie en logistiek   
In 2024 bezocht het project ‘Bedrijventerreinen’ grotendeels de ondernemingen op industriegebieden Molletjesveer en Westerspoor. Het doel van dit project is:

• het verbeteren van onze informatiepositie;
• het ontwikkelen van bewustwording bij eerlijke ondernemers;
• het handhaven op misstanden binnen industriegebieden.

In 2024 analyseerden we alle oude drugslocaties. Daarnaast maakten we een start met (her)controles bij locaties die mogelijk opnieuw de fout in gaan. Ook in Zaandam Oost is handel, opslag en productie van drugs aangepakt door informatie gestuurde toezicht en handhaving. Het interventieteam voerde verschillende (integrale) (her)controles uit. Deze hadden meerdere resultaten, zoals het vinden van hennepkwekerijen, drugshandel in ’t Veldpark, harddrugs en drugsafval.  

Mensenhandel   
In 2024 lag de focus op de uitvoering van het mensenhandelbeleid. Belangrijk was het verbeteren van samenwerking in de regio en het vergroten van bewustwording rondom mensenhandel. We maakten stappen vooruit, maar verbetering van preventie, signalering en opvang van slachtoffers blijft nodig.

Aanpak ondermijning
Het volgende is momenteel geen speerpunt van de begroting, omdat binnen de gemeente de aanpak van ondermijning anders is georganiseerd. Zodoende is op 1 januari de afdeling Aanpak Ondermijning opgericht.
Zaandam Oost is door veiligheidspartners als handhavingsknelpunt aangewezen, omdat hier criminele netwerken actief zijn. Deze netwerken maakten een crimineel verdienmodel van het structureel uitbuiten van arbeidsmigranten. Dit gebeurt bijvoorbeeld in de glazenwasserij. Dit probleem pakten we aan door:

• het invoeren van de vergunningplicht afgelopen jaar;
• door de inzet van Bibobonderzoek;
• door het uitvoeren van controles (42, sinds juli 2024) door het gemeentelijk interventieteam op de vergunningplicht en illegale kamerverhuur.