Product 6.2 Daadkrachtig optreden
Toelichting op product
Inwoners van Zaanstad moeten veilig kunnen wonen, werken en recreëren in de gemeente. Op basis daarvan stelt de gemeente een meerjarig beleidsplan vast. Voor de periode 2022-2025 is er een Integraal Veiligheidsplan (IVP) met daarin de prioriteiten. De gemeente ziet als regisseur toe op een goede uitvoering van het IVP in samenwerking met partners. Voor de handhavingsprioriteiten is een Handhavingsbeleidsplan 2023-2026 vastgesteld. Vanuit het Handhavingsplan treden wij daadkrachtig op in onze kerntaken, zoals de handhaving van parkeren bouw-, woon en,horecatoezicht en kinderopvang. Daarnaast hebben we extra aandacht voor de overlast door straatvuil, jeugdoverlast en straatintimidatie. Om schaarse woningen beschikbaar te houden voor gezinnen en wijken leefbaar te houden, wil de gemeente kamergewijze verhuur tegengaan in de wijken Zaandam-Oost, de Russische Buurt en Zaandam-Zuid. Dit doen we met het team Wijkgerichte Overlast. Overbewoning leidt tot overlast en vervuiling in woongebouwen en in de omringende wijk. Dit verzwakt de sociale samenhang in de wijken. De gemeente heeft recent de huisvestingsverordening herzien en een vergunningenstelsel ingevoerd. Om de leefbaarheid in Zaanstad verder te waarborgen, zetten we in op de aanpak van parkeeroverlast. Verder heeft de burgemeester een breed scala aan bevoegdheden die hij mag inzetten om de openbare orde en veiligheid te garanderen. Daar maakt hij actief gebruik van. |
|---|
Naam | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Realisatie 2024 | Begroting 2024 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
Percentage inwoners dat sociale overlast ervaart | 16% | nb | 17% | nb | 14% | 15% | Veiligheidsmonitor (eens per twee jaar) |
Aantal misdrijven per 1.000 inwoners | 42,7 | 44,6 | 45,2 | 45,6 | nb | 43,5 | Politieportaal CBS |
Oordeel tevredenheid functioneren gemeentelijke handhavers (% neutraal, tevreden en zeer tevreden) | 82% | nb | 81% | nb | nb | 83% | Veiligheidsmonitor (eens per twee jaar) |
Percentage inwoners dat vorm van straatintimidatie heeft meegemaakt | nb | nb | 18% | nb | nb | 16% | Veiligheidsmonitor (eens per twee jaar) |
Inzet BOA’s: aantal opgelegde sancties en waarschuwing t.o.v. het aantal waarnemingen | 22,4% | 13,3% | 14,0% | 24,9% | nb | < 14,0% | City Control |
Toelichting indicatoren
In het kader van een betere sturing is in 2024 besloten om in de Begroting 2025 een aantal indicatoren niet meer op te nemen of onder een ander product binnen het programma Veiligheid te positioneren. Vanuit het sturingsoogpunt hebben we ervoor gekozen om de nieuwe indeling van indicatoren in deze jaarrekening 2024 al toe te passen, waardoor de indicatoren niet helemaal meer aansluiten op de Begroting 2024.
Veiligheidsmonitor
De veiligheidsmonitor/veiligheidsindex wordt alleen in oneven jaren landelijk uitgevoerd door het CBS (bron CBS).
Aantal misdrijven per 1.000 inwoners
Het aantal misdrijven dat door de politie is geregistreerd. Het betreft het totaal aantal misdrijven per 1.000 inwoners in Zaanstad. Het gaat om alle soorten misdrijven waarvan een proces verbaal is opgenomen (o.a. vermogensmisdrijven, geweldsmisdrijven, verkeersmisdrijven). Het aantal misdrijven is ten opzichte van 2023 gestegen.
Inzet BOA’s
In 2024 kreeg Zaandam Oost de volle prioriteit gekregen bij de inzet van de BOA’s. Met uitzondering van korte en projectmatige acties in andere wijken. We zien dat het percentage sancties (straffen) en waarschuwingen in Zaandam Oost vergeleken met 2024 daardoor hoger was.
Terugblik op speerpunten 2024
Preventieve aanpak Jeugd
We hebben ook het afgelopen jaar de Persoonsgerichte Aanpak (PGA) ingezet bij risicojongeren die dreigen af te glijden naar criminaliteit en bij jongeren die daadwerkelijk een serieus delict pleegden. In 2024 stroomden 31 risicojongeren en 12 delict plegers in. Bij enkele jongeren werd de aanpak afgerond. Eind 2024 zijn 64 jongeren in de PGA. Zie ook product Brede integrale aanpak ondermijning, speerpunt Weerbare jeugd.
Straatintimidatie en discriminatie tegengaan
Door de aanpak op scholen zorgen we voor meer bewustwording onder jongeren, en publieks-campagnes bieden handvatten aan iedereen. Er zijn ook meer BOA’s, die getraind zijn in hoe om te gaan met straatintimidatie. Dit draagt bij aan een verhoogde zichtbaarheid en het veiligheidsgevoel.
Omgaan met polarisering in de samenleving
De gemeente organiseerde in samenwerking met Stichting Samenbindende Projecten Zaanstreek gesprekken met mensen van verschillende achtergronden. Dit deden ze omdat er steeds meer wij-zij denken is in de samenleving. Mensen uit verschillende culturen, sociale groepen en religies uit de Zaanse maatschappij deden mee. We gebruiken de resultaten van deze gesprekken volgend jaar voor nieuwe stappen.
Team Wijkgerichte Overlast
Het Team Wijkgerichte Overlast (TWO) werkte ook in Zaandam Oost. Het team pakte illegale kamerverhuur en woonfraude (BRP) aan. Daarnaast handhaafde zij op de Huisvestingsvergunningsplicht. In 2024 heeft TWO gewerkt aan het verbeteren en professioneler maken van hun aanpak van illegale kamerverhuur. TWO heeft meer inzicht gekregen over onbetrouwbare vastgoedeigenaren en de verkoop van overlast gevende woningen. In totaal heeft TWO 945 controles in Zaandam Oost uitgevoerd. Bij 38 controles van illegale kamerverhuur heeft TWO 28 boetes uitgedeeld. Er waren vier controleacties in de Kogerveldwijk.
Daarnaast heeft TWO, samen met het interventieteam en de politie, controles uitgevoerd op woonomstandigheden in verband met glazenwasserscriminaliteit. Tijdens deze ‘Sprintweken’ controleerden we 120 huisadressen en haalden we informatie op over tussenpersonen. Deze informatie gebruikt TWO weer voor het uitvoeren van nieuwe controles.
Vanaf september lopen acht studenten van het Regionaal Opleidingscentrum (ROC) stage bij TWO. Voor TWO is dit een proef. De studenten gingen de wijken in Zaandam Oost in om extra informatie te verzamelen. Deze informatie, zoals over parkeeroverlast, huisvuildumpingen en verloedering gebruikt TWO om locaties en adressen te controleren.
Aanpak overlast en criminaliteit
Een explosie of beschieting in een woning of bedrijfspand leidt vaak tot een verstoring van de openbare orde. Bij herhalingsgevaar en aanhoudende dreiging kunnen we, in samenwerking met de politie, bestuursdwang toepassen. Dit kan bijvoorbeeld een (spoed)sluiting van het pand zijn. Andere mogelijke maatregelen zijn tijdelijk cameratoezicht en het organiseren van buurtbijeenkomsten. Ook kunnen we alcoholvrije zones instellen. Dit jaar evalueerden we alle alcoholvrije zones binnen de gemeente. Deze publiceren we in 2025.
In 2024 legden we de volgende bestuurlijke handhavingsmaatregelen op:
- Gevaarlijke voorwerpen: 9
- Samenscholing: 21
- Drugsdealen op straat: 8
- Inbrekerswerktuigen: 3
- Verblijfsontzeggingen: 22
- Gebiedsverboden: 2
Daarnaast stelden we tijdelijk cameratoezicht in. Dit gebeurde in totaal negen keer, inclusief het cameratoezicht tijdens kermissen en jaarwisselingen. Verder voeren we ook zes spoedsluitingen uit.
Veiligheid en leefbaarheid
In 2024 ging alle inzet van de BOAs naar Zaandam Oost. Zij richtten zich op de jeugd en ondermijning. De BOA’s waren iedere dag in de wijken in dit gebied. Ze spraken met inwoners over overlast die zij ervaren en pakten de overlast aan. De informatie deelden zij dan met andere in- en externe partners die ook in deze wijken werken.
De BOA’s helpen het gemeentelijke interventieteam bij de aanpak van mogelijk onbetrouwbare glazenwassers. Zij waren op vrijdagen bij de moskee vanwege parkeeroverlast. Daarnaast waren de BOA’s veel in de Oost-Dorsch. De bewoners hebben parkeeroverlast en er zijn onderdelen uit auto’s en bedrijfsbussen gestolen. Ook waren de BOA’s bij de scholen in Zaandam Oost om de parkeeroverlast aan te pakken.
De BOA’s kwamen alleen in andere gebieden wanneer zij een spoedmelding kregen. Denk hierbij aan het blokkeren van een in- en uitrit. Of een auto die geparkeerd stond op een gehandicapte parkeerplaats.
De bewoners en ketenpartners hadden in Zaandam Oost het meeste last van parkeeroverlast, jeugd en afval. De BOA’s hebben voor parkeeroverlast dan ook de meeste waarschuwingen. Dit was 93% van het totaal aantal waarschuwingen). 95% van het totaal aantal sancties waren voor parkeeroverlast. De meeste waarnemingen maakten de BOA’s in Zaandam Zuid, Poelenburg, Peldersveld, Hoornseveld, Rosmolenwijk en Kogerveldwijk.
Naast de ontvangen meldingen van bewoners waren de meeste waarnemingen van de BOA’s op:
- jeugd (2.327);
- afval (1.771);
- parkeren (1.243).
Door alle inzet in Zaandam Oost is het percentage opgelegde sancties en waarschuwingen vergeleken met het aantal waarnemingen hoger dan in de afgelopen jaren.
Aanpak kwetsbare EU-arbeidsmigranten
De aanpak richt zich aan de ene kant op het aanpakken van criminele netwerken die arbeidsmigranten uitbuiten en het handhaven op illegale praktijken. Dit gebeurt onder andere door de hierboven beschreven inzet van TWO, interventie en handhaving. Er wordt samengewerkt met de Belastingdienst, arbeidsinspectie, politie en Kamer van Koophandel om het verdienmodel van criminele netwerken onderuit te halen. Daarnaast is ingezet op onderzoek naar het invoeren van een verhuurdervergunning, waarvan de resultaten en aanbevelingen in de eerste helft van 2025 volgen. En ook op het verkorten van de procedure om arbeidsmigranten in te schrijven in de BRP.
De aanpak richt zich daarnaast op het verbeteren van de positie van arbeidsmigranten en hun kinderen door middel van de oprichting van een regionaal informatiepunt met adviseurs die arbeidsmigranten én professionals bijstaan. De adviseurs geven voorlichting, verwijzen door, vertalen en brengen mensen nader tot elkaar.