Product 4.3 Maatschappelijke ondersteuning en ouder worden
Toelichting op product
We willen dat Zaankanters van alle leeftijden kunnen meedoen in de samenleving. Soms is daar hulp bij nodig. Wij spannen ons daarom extra in voor de wijken en de inwoners die ondersteuning het meest nodig hebben. Zoals mantelzorgers, ouderen in kwetsbare situaties, inwoners die psychisch kwetsbaar zijn en dak- en thuislozen. Daarbij streven we naar gelijke kansen voor iedereen. Vergrijzing en het streven om inwoners in kwetsbare situaties zo veel en zo lang mogelijk thuis, in de wijken, te ondersteunen, zorgen voor een financiële uitdaging. Ook de krapte op de arbeidsmarkt en de tekorten in de zorg dwingen ons tot aanpassingen. Dat betekent dat we meer een beroep doen op inwoners, bijvoorbeeld als goede buur, vrijwilliger of als mantelzorger. We zijn ons bewust van de maatschappelijke consequenties hiervan. Wij ondersteunen daarom vrijwilligers(organisaties) en laten mantelzorgers er niet alleen voor staan. Dak- en thuisloosheid is per definitie een ongezonde leef omstandigheid. We zetten in op het voorkomen hiervan en bieden daarnaast een passende aanpak gericht op het (zelfstandig) wonen met begeleiding. Samen met partners in de stad streven we ernaar dat onze ouderen zo lang mogelijk prettig, veilig en gezond blijven wonen in de eigen wijk. Dat vraagt om passende woonruimte en de nabijheid van welzijn, ontmoetingsmogelijkheden en ondersteuning. Omdat de opgave voor gezondheid niet stopt bij onze gemeentegrenzen, investeren we in de samenwerking in de regio. Binnen de regionale en lokale uitwerking van het IZA (integraal zorgakkoord), GALA (gezond en actief leven akkoord) en het regionale programma GOUD (specifiek gericht op betere zorg voor ouderen vanuit de thema’s ‘gezond blijven en zelfstandig wonen’, ‘goed herstel en voorkomen van acute zorg’ en ‘leven met langdurige zorg’) werken we regionaal samen aan betere, toekomstbestendige en betaalbare zorg. Daarnaast participeren we in het regionale Netwerk Dementie en werken we regionaal samen in de aanpak van ggz-problematiek. |
|---|
Naam | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Realisatie 2024 | Begroting 2024 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% Dat vindt voldoende contacten met andere mensen te hebben | 71% | 75% | 75% | 73% | 76% | 76% | Zaanpeiling |
% Dat mantelzorg als zware belasting ervaart | 17% | 14% | 17% | 18% | 17% | 17% | Zaanpeiling |
Toelichting indicatoren
% Dat vindt voldoende contacten met andere mensen te hebben
Na corona zagen we een kleine verbetering in het voorkomen van eenzaamheid (het aantal mensen dat vindt voldoende contacten met anderen te hebben). Helaas blijkt deze trend niet door te zetten. Mogelijk hangt dit samen met maatschappelijke ontwikkelingen zoals oplopende kosten (inflatie), langer thuiswonen, minder vrijwilligers en meer mantelzorgtaken.
Terugblik op speerpunten 2024
Woonzorgopgave
We hebben een eerste beeld van de groepen die gemeenten (wetsvoorstel Versterken regie volkshuisvesting) mee moeten nemen in hun analyse. In 2024 stelden zij daaruit een totaalbeeld op. Met de informatie uit de plannen voor gezondheid, de omgeving en maatschappij maakten we plannen voor wonen en zorg.
Uitvoeren Actieplan mantelzorg
In 2024 startte een stedelijk mantelzorgteam. Dit team helpt de wijkteams bij de ondersteuning van mantelzorgers. Ook helpt het team bij het uitvoeren van het actieplan mantelzorg. Met de Sociaal wijkteams zijn extra afspraken gemaakt.
Aanbesteding Wmo maatwerk
De contracten voor de Wmo-arrangementen (hulp in de huishouding, begeleiding, dagbesteding, respijt/kortdurend verblijf) zijn verlengd. In 2024 bekeken we of de bestaande contracten beter konden. Daarnaast zijn de belangrijkste punten voor de nieuwe aanbesteding gedeeld met de gemeenteraad. De aanbesteding bereiden we samen voor met de andere gemeenten in Zaanstreek-Waterland.
Integraal zorgakkoord (IZA)
In 2024 is de structuur van het Integraal Zorgakkoord (IZA) voor de regio bepaald. Op de volgende onderdelen hebben we veel bereikt:
- Aanvraag Snelle toets voor een breed programma gericht op ouderen en mantelzorg (binnen de IZA-opgave G’OUD).
- Aanvraag Snelle toets voor geestelijke gezondheidsnetwerken (binnen IZA-opgave mentale gezondheid).
- Proef ‘huiskamers GGZ’ (binnen IZA-opgave mentale gezondheid).
- Start aanvraag Snelle toets laagdrempelige steunpunten (binnen IZA-opgave mentale gezondheid).
- Ketenaanpak valpreventie, start met een structurelere aanpak GLI (binnen IZA-opgave gezonde leefstijl).
- Inzet opgavemanager gezondheid in het Pact Zaandam Oost (binnen IZA-opgave gezonde leefstijl).
- Verschillende projecten voor directe hulp van inwoners, zoals een maatjesproject en beweegactiviteiten (binnen IZA-opgave G’OUD en gezonde leefstijl).
De Snelle toets is de eerste stap naar een aanvraag van IZA-transformatiemiddelen. Hiermee komt budget beschikbaar voor een echte verandering van zorg naar welzijn.
Digitale vaardigheden en zorgtechnologie
In 2024 organiseerden we, samen met de Bieb, een aantal cursussen. Zoals een cursus voor ouderen die leren om te gaan met tablet en telefoon (digitale vaardigheden). We willen opnieuw nadenken over de inzet van de Slimotheek. Daarvoor hebben we eind 2024 een kleine subsidie gekregen van ZonMW. De inzet van zorgtechnologieën en het gebruik van digitale hulpmiddelen en systemen onderzoeken wij. Dit krijgt aandacht in G’OUD (IZA regionale samenwerking voor ouderen) en het lokale stedelijk aanjaagteam ouder worden.
Dak- en Thuisloze- en kwetsbare volwassenen
In 2024 hebben we verder gewerkt aan de vernieuwing en uitbreiding van de plekken voor maatschappelijke opvang.
- De geopende tijdelijke opvangplek in Wormerveer is al een uitbreiding op plekken. De tijdelijke plek Goudastraat in Wormerveer gaat binnenkort open, zodat dak- en thuislozen ook in de winter een opvangplek hebben.
- Samen met Sociaal wijkteam, de Over-gemeente en het Leger des Heils hebben we opvangplekken gerealiseerd voor dakloze (een)ouder gezinnen.
- In 2024 is het woonproject Oostzijderveld geopend. Dit is speciaal voor alleenstaande kwetsbare jongvolwassenen. Deze plek heeft 21 woonstudio’s. De studio’s zijn voor jongvolwassenen dak -en thuisloos dreigen te worden. Tussen Straathoekwerk, Sociaal wijkteam, jeugdteams woningcorporatie Rochdale, de zorgorganisatie Per Mens en de gemeente Zaanstad is veel samengewerkt.
- Het project uitstroomregeling blijft. In dit project werken zorgaanbieders van beschermd wonen en maatschappelijke opvang samen met Zaanse woningcorporaties.
- In 2024 bleek dat de verbouwing van de Klaas Katerstraat (nieuwe opvang jongvolwassenen) en de Boschjesstraat (bestaande opvang jongvolwassenen) vertraagd is. De bewoners zijn overgeplaatst naar kortdurende opvang. Hierover is actief gecommuniceerd met alle betrokkenen.