Product 2.3 Mobiliteit
Toelichting op product
De opgaven voor Zaanstad, onder andere op het gebied van verstedelijking en duurzaamheid, leveren een stevige mobiliteitsopgave op. Dit vraagt om een nieuwe balans tussen de vervoerwijzen; een overgang in mobiliteit met meer aandacht voor schone en gezonde mobiliteit, goed ingepast in een veilige en aantrekkelijke openbare ruimte en passend bij de unieke Zaanse identiteit. Dit betekent een hoger gebruik van het openbaar vervoer en de fiets om de groei duurzaam te kunnen accommoderen. Maar ook meer deelmobiliteit én meer faciliteren van elektrisch rijden door te voorzien in openbare laadpunten. De transitie vindt overal in Zaanstad plaats, maar de omvang van de transitie en de mate waarin elke vervoerwijze daarin een rol speelt, verschilt per gebied. De transitie gaat geleidelijk en is vaak gekoppeld aan ruimtelijke ingrepen in de vorm van intensivering van de woningbouw en/ of versterking van de mobiliteitsstructuur. Verschillende mobiliteitsopties moeten ook voor iedereen toegankelijk en betaalbaar blijven. De mobiliteitsopgave is uitgewerkt in het Zaans Mobiliteitsplan (ZMP). Het ZMP bevat een uitvoeringsagenda; een overzicht van uitwerkingsprojecten en –plannen om de mobiliteit op korte en lange termijn goed te regelen. Deze uitvoeringsagenda is in 2022 vertaald naar een meerjarenprogramma waarin de projecten en plannen zijn geprioriteerd. Het meerjarenprogramma geeft richting voor 2024 en verder. Andere belangrijke taken binnen mobiliteit zijn de regionale samenwerking en projecten, de advisering binnen gebiedsontwikkelingen, het ontwerpen van infrastructuur, het beheer van de wegen, verkeerslichten en borden en de afhandeling van vragen en meldingen van bewoners. |
|---|
Naam | Realisatie 2021 | Realisatie 2022 | Realisatie 2023 | Realisatie 2024 | Begroting 2024 | Streef- | Bron |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
% Inwoners dat tevreden is over verkeersveiligheid in de eigen buurt | 43% | 40% | 42% | 46% | 50% | 60% | Zaanpeiling |
Aantal publieke laadpunten voor elektrische auto’s | 394 | 494 | 810 | 880 | 750 | 1.500 | MRA-e |
Duurzaamheids-score van de mobiliteit in de gemeente | nb | 4,78 | 4,49 | 5,14 | 5,2 | 6,0 | CROW |
Toelichting indicatoren
% Inwoners dat tevreden is over verkeersveiligheid in de eigen buurt
Het is positief dat bewoners zich in 2024 niet onveiliger zijn gaan voelen in het verkeer, ondanks dat er meer verkeer is. Het aantal ongelukken is ook al een aantal jaar stabiel in onze gemeente. De landelijke verwachting is dat het aantal ongelukken op de weg toeneemt als we niet ingrijpen. Vooral omdat het steeds drukker wordt op de fietspaden (met bijvoorbeeld e-bikes). En omdat steeds meer ouderen blijven deelnemen aan het verkeer. Met de invoering van risico-gestuurd beleid willen we samen met de vervoerregio Amsterdam deze landelijke trend keren (SPV en RAV2030).
Aantal publieke laadpunten voor elektrische auto’s (cumulatief)
In 2024 zijn in totaal 880 laadpunten aanwezig binnen de gemeentegrenzen. 178 laadpunten zijn in voorbereiding. De voorbereidingstijd voor het plaatsen van een laadpaal is in 2024 toegenomen. Dit heeft te maken met de overdracht naar een nieuwe concessie. De realisatie van een aansluiting duurt ook langer door de schaarse capaciteit bij de netbeheerder. Daarnaast is het aantal bezwaren tegen gereserveerde parkeerplaatsen voor laadpalen toegenomen.
Duurzaamheidsscore van de mobiliteit in de gemeente
De duurzaamheidsscore van de mobiliteit berekenen we met 5 indicatoren:
- deelauto’s;
- laadpunten;
- fietsinfrastructuur;
- vervoerswijze;
- schone bussen.
De score op deze deelgebieden zetten we af tegen die van andere gemeenten in Nederland en het landelijk gemiddelde. Zaanstad scoort op aantal deelauto’s nu nog onder het landelijk gemiddelde.
Terugblik op speerpunten 2024
Verkeersveiligheid
De pilot met de veilige schoolomgevingen is geslaagd. We gaan hiermee door. We verwachten dat we de komende jaren bij scholen meer zogenaamde schoolstraten aanleggen. In 2024 hebben we bij 8 scholen met 10 locaties aanpassingen aan de infrastructuur gedaan voor de verkeersveiligheid. Daarnaast zijn er ook scholen die door deze pilot meedoen aan verkeersveiligheidscampagnes, educatiemaatregelen of extra aandacht besteden aan verkeersveiligheid rondom de school. Door bijvoorbeeld extra te communiceren naar de ouders.
Inrichten van Zero Emissie Zone
De gemeenteraad heeft op 12 november 2024 besloten de invoering van de zero-emissiezone in Zaandam per 1 januari 2026 uit te stellen tot 2030. Dit betekent dat ondernemers meer tijd hebben om zich voor te bereiden op de komst van de zero-emissiezones in Zaandam, Wormerveer en Krommenie.
Uitrollen project Deelmobiliteit
Mywheels en Greenwheels zijn commerciële aanbieders van deelauto’s in Zaanstad. Met beide partijen overleggen we regelmatig over het gebruik van de deelauto’s en de mogelijkheden voor bijplaatsing. Greenwheels heeft in het najaar van 2024 vergunning aangevraagd voor het bijplaatsen van 10 extra deelauto’s.
Felyx en Check hebben een voorstel gedaan om samen deelscooters aan te bieden in Zaanstad. In eerste instantie wordt in Zaandam en rondom stations deelmobiliteit aangeboden. Dit is echter nog niet verder gekomen. Ook omdat Felyx geen vergunning heeft gekregen voor Amsterdam.