Financiering

Figuur 4: In deze figuur wordt de schuldontwikkeling afgezet tegen de investeringen van de jaarrekening 2021 tot en met de begroting (te herkennen aan de patroonopvulling)  en jaarrekening van 2024.

De rentelasten zijn in 2024 met ruim € 1 mln. gedaald en maken inmiddels 1,1% uit van de totale begrotingsomvang. Toch lagen de rentelasten lager in 2024 dan dat er was begroot. De oorzaak hiervan zijn onder andere de ongerealiseerde investeringen. Rentelasten ontstaan door leningen die de Gemeente aantrekt. Wanneer de Gemeente wil investeren worden er hier leningen voor aangetrokken. In 2024 is er minder geïnvesteerd dan begroot. Hierdoor liggen de gerealiseerde rentelasten dan ook lager dan de begrote rentelasten.

In de buffer tegen een eventuele rentestijging is er sprake van meerdere verdedigingslinies:

• Feitelijk is een groot deel van de rentelasten van de huidige schuld van Zaanstad “ongevoelig” voor rentestijgingen. Het gaat hier bijvoorbeeld om de kapitaallasten gedekt door leges alsmede erfpachtbaten en grondexploitaties.
• Beheersing van het renterisico door looptijdverlenging van de leningenportefeuille zodat er minder blootstelling is aan de rente door herfinanciering in toekomstige jaren.
• In de meerjarenbegroting wordt rekening gehouden met een stijgende lange rente en stijgende korte rente.
• De looptijdverlenging van de leningenportefeuille bij de dalende rente van de afgelopen jaren stelt de gemeente in staat ook bij een mogelijke rentestijging de komende jaren de rentelasten toch relatief laag te houden door tegen kortere looptijden te financieren.

Rente ontwikkelingen dit jaar
De ECB besloot in 2022 de rente in een rap tempo op te voeren om op deze manier de inflatie tegen te gaan. Ook in 2023 steeg de rente nog door. De ECB had de rente in 2023 verhoogd tot in totaal 4 % eind december 2023. In 2024 heeft de ECB de rente vier maal met 0,25% verlaagd. Dit betekent dat de depositorente inmiddels is gedaald van 4% naar 3%. Naar verwachting zal de rente nog verder gaan dalen. In 2024 zijn er geen langlopende leningen aangetrokken. Het beleid is erop gericht om in toekomstige jaren bij een eventuele stijging van de lange rente ook tegen lage rente te kunnen financieren door bijvoorbeeld voor kortere looptijden te kiezen. Daarnaast blijft optimale benutting van de kasgeldlimiet het streven. Vanaf april 2023 is de kortlopende rente gestegen boven de langlopende rente. Dit zorgt ervoor dat we kortlopende leningen alleen nog inzetten voor tijdelijke overbruggingen. Dit gebeurde met zogenaamde kasgeldleningen met looptijden die variëren van een week tot enkele maanden. In 2024 hebben we hier tot de maand december geen gebruik van gemaakt. Ultimo 2024 bedroeg de korte financiering uit kasgeldleningen dan ook € 0 mln. We hebben gedurende het hele jaar alleen voor € 52 mln. kasgeldleningen aangetrokken om onze Swaps af te dekken.

Renteschema conform BBV

(Bedragen x € 1.000)

ad 1) De hier opgenomen begrotingscijfers wijken iets af van wat in het boekwerk van de begroting is opgenomen. Dat komt omdat in de begroting in het renteschema niet de definitieve begrotingscijfers zijn vermeld (die zijn op een laat moment nog aangepast).

Tabel 3: Renteschema conform BBV
De rekenrente mag met een marge van 0,5% worden afgerond. Het renteresultaat bedraagt € 2,3 mln. Dit is € 2,5 mln. hoger dan geraamd bij de primitieve begroting. De verschillen zijn verklaard bij het product financiering en het hoofdstuk Financiën.